خۆی پاراستن له‌ حه‌رام .الله‌اکبر

شێخ عه‌لی ته‌نتاوی به‌ره‌حمه‌ت بێ له‌یاداشته‌كه‌یا ده‌گێڕێته‌وه‌ و ده‌ڵێ له‌ دیمشقدا مزگه‌وتێكی گه‌وره‌ هه‌بوو پێیان ده‌گوت: مزگه‌وتی ته‌وبه‌، مزگه‌وته‌كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا مزگه‌وتێكی پیرۆز بوو،جوانی و قه‌شه‌نگییه‌كی تایبه‌تیشی هه‌بوو.. هۆی ناونانی به‌ته‌وبه‌ ئه‌وه‌بووه‌ كاتی خۆی جێگه‌ی ئه‌م مزگه‌وته‌ خان بووه‌ و هه‌موو جۆره‌ گوناهێكی تیا كراوه‌، یه‌كێ له‌ پاشاكانی سه‌ده‌ی حه‌وته‌م ده‌یكڕێ و ده‌یكات به‌ مزگه‌وت.. نزیكه‌ی حه‌فتا ساڵێك مامۆستایه‌كی زاناو به‌توانا له‌ په‌روه‌رده‌كردنی موسوڵمانان و بۆخوا سوڵحاو له‌و مزگه‌وته‌دا بوو، به‌ناوی شێخ سه‌لیمی سیوتی.. خه‌ڵكی گه‌ڕه‌ك متمانه‌ی ته‌واویان پێی هه‌بوو، بۆ وردو درشتی كاریان، بۆ پرسی دینی و دنیاییان سه‌ریان لێ ده‌داو پرسیان پێ ده‌كرد، له‌ناو ژوورێكی مزگه‌وته‌كه‌شدا قوتابییه‌كی زۆر پارێزكار و ده‌روون به‌رز، و بێ ته‌ماحی تیابوو.. ئه‌م قوتابییه‌ دوو رۆژی ته‌واو هیچ نابێ بیخوات، و خۆیشی هیچی نییه‌ تا نانی پێی بكڕێت، ونانیش له‌مالیا نییه‌!! له‌رۆژی سهه‌مدا هه‌ست ده‌كات خه‌ریكه‌ به‌ره‌و مردن ده‌چێت، بییری كرده‌وه‌ بزانێ چی بكات؟ پێی وابوو گه‌یشتۆته‌ سنووری ئه‌و ناچارییه‌ی گۆشتی مردارۆبوو حه‌ڵاڵبێت بۆی.. یا دزیكردن به‌قه‌ده‌ر پێویست.. پێی وابوو شتێكی كه‌م بدزێ بۆ ئه‌وه‌ی له‌برسا نه‌مرێ.. مامۆستا ته‌نتاوی ده‌ڵێ: ئه‌م چیرۆكه‌ واقیعیییه‌و روویداوه‌و یه‌ك به‌یه‌كی كه‌سه‌كانی ده‌ناسم، و درێژه‌ی باسه‌كه‌یش به‌ته‌واوی ده‌زانم.. كرده‌وه‌ی ئه‌و قوتابییه‌ ده‌گێڕمه‌وه‌، و باسی ئه‌وه‌ ناكه‌م له‌ناحییه‌ی شه‌رعه‌وه‌ ئه‌وكاره‌ی كارێكی خێر یا شه‌ر بووه‌، یا ئه‌وكاره‌ی كارێكی دروست یا نادروست بووه‌!! مزگه‌وته‌كه‌ش له‌یه‌كێ له‌گه‌ڕه‌كه‌ كۆنه‌كانا بوو، ئه‌و گه‌ڕه‌كانه‌ش ماڵه‌كانیان به‌تنیشت یه‌كه‌وه‌ن، سه‌ربانه‌كان پێكه‌وه‌ لكاون، ده‌توانی له‌سه‌ربانێكیانه‌وه‌ بگه‌یته‌ دواین ماڵی گه‌ڕه‌ك. كوڕه‌ش ده‌رواته‌ سه‌ربانی مزگه‌وت و ده‌یه‌وت بڕواته‌ یه‌كه‌م ماڵی هاوسێی مزگه‌وت، ده‌بینێ ئافره‌تانی تێدایه‌، چاوی خۆی لا ده‌دات و دوور ده‌كه‌وێته‌وه‌، و سه‌یر ده‌كات خانووه‌كی ته‌نیشتی كه‌سی تیا نییه‌و بۆنی خواردنێكی خۆشی لێ دێت.. له‌تو برسیه‌تی زۆر بۆنه‌كه‌ وه‌ك موگناتیز رای ده‌كێشێ، و خانووه‌كانیش یه‌ك نهۆم بوون، له‌سه‌ربانه‌كه‌وه‌ دوو باز ده‌دات و ده‌چێته‌ ناو خانووه‌كه‌وه‌، و گورج به‌ره‌و چێشتخانه‌كه‌ ده‌ڕوات و سه‌ری قابله‌مه‌كه‌ لاده‌دات، ده‌بینێ باینجانی پڕ له‌گۆشت {شێخ مه‌حشی} تێدایه‌، له‌تاو برسیه‌تی ئاگای له‌ گه‌رمی وساردی نییه‌، و دانه‌یه‌كیان ده‌ردێنێ وقه‌پێكی لێده‌گرێت، هێشتا به‌ته‌واوی قووتی نه‌دابوو كه‌ هۆشی هاته‌وه‌ سه‌ر خۆی و دینه‌كه‌ی كه‌وته‌ سه‌ر زه‌نشتی: تۆ چۆن ئه‌م كاره‌ت كرد؟ تۆ قوتابییه‌كی نیشته‌جی مزگه‌وتی، تۆ ده‌ڕۆیت ماڵی موسوڵمانان ده‌بڕیت؟ و دزی ده‌كه‌یت.. په‌نا به‌خوا بگره‌!! ئه‌میش په‌شیمان ده‌بێته‌وه‌و داوای لێخۆشبوون له‌خوا ده‌كات و باینجانه‌كه‌ ده‌خاته‌وه‌ ناو مه‌نجه‌ڵه‌كه‌، و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ شوێنی خۆی.. و رۆیشته‌ ناو مزگه‌وته‌وه‌.. رۆیشته‌ ناو ئه‌ڵقه‌ی كۆڕی زانیاری شێخه‌وه‌، به‌ڵام له‌وانه‌بوو به‌هۆی برسییه‌تییه‌وه‌ هیچ حاڵی نه‌بووبێ.. كاتێ ده‌رسه‌كه‌ ته‌واو بوو خه‌ڵكه‌كه‌ بڵاوه‌یان لێكرد دیتی ئافره‌تێكی داپۆشراو هات، هه‌رچه‌ند له‌وسه‌رده‌مه‌دا ئافره‌تی دانه‌پۆشراو نه‌بوو.. ئافره‌ته‌كه‌ قسه‌ی له‌گه‌ڵ شێخا كرد و ئه‌م نه‌یده‌زانی باسی چی ده‌كه‌ن.. شێخیش ئاوڕی دایه‌وه‌ به‌ده‌وری خۆیا جگه‌ له‌و قوتابییه‌ی نه‌بینی، بانگی كرد، و لی پرسی: تۆ ژنت هه‌یه‌؟ گوتی: نه‌خێر..شخ پێی گوت: ده‌ته‌وێ ژن بێنی؟ كوڕه‌ ماوه‌یه‌ك بێده‌نگ بوو. شێخ پێی گوت: ده‌ته‌وێ ژن بێنی؟ گوتی: قوربان! ژنهێنان خه‌رجی ده‌وێت.. و منیش پاره‌ی كولێره‌یه‌كم نییه‌.. هه‌رهیچم نییه‌..ئیتر به‌چی ژن بێنم؟! شێخ ده‌ڵێ: ئه‌م ئافره‌ته‌ پێی گوتم: ماوه‌یه‌كه‌ مێرده‌كه‌ی مردووه‌، و له‌م شاره‌دا غه‌ریبه‌، و نه‌ له‌م شاره‌دا و به‌ڵكو له‌هه‌موو ژیانی دنیادا ته‌نیا مامێكی پیری هه‌یه‌، و له‌ته‌ك خۆیا هێناویه‌تی، و هێمای بۆكرد كه‌ له‌كونجێكی مزگه‌وته‌كه‌وه‌ دانیشتووه‌، ئێستاش ئه‌م ئافره‌ته‌ خانووی مێرده‌كه‌ی و معاشه‌كه‌یو سامانه‌كه‌ی بۆ به‌جێهێشتووه‌، و پێی خۆشه‌ پیاوێكی رووله‌خوای ده‌ست بكه‌وێت و له‌سه‌ر سوننه‌تی خواو پێغه‌ممه‌ره‌كه‌ی شووی پێ بكات، تا به‌ته‌نیایی نه‌مێنێته‌وه‌، و كه‌سانی حه‌رامزاده‌و خراپه‌كار ته‌ماحی تێنه‌كه‌ن.. ئێستا ده‌ته‌وێ ماره‌ی بكه‌یت؟! ئه‌ویش ده‌ڵێ: به‌ڵێ.. شێخ له‌ژنه‌كه‌ ده‌پرسێ: رازیت شووی پێ بكه‌یت؟ ده‌ڵێ: به‌ڵێ.. مامه‌ی ژنه‌كه‌ و دوو شاهێد بانگ ده‌كات و هه‌ر له‌ویا بۆی ماره‌ده‌بڕێت.. شێخ ماره‌ییه‌كه‌ی بۆ ده‌دات.. ده‌ستی یه‌كتر ده‌گرن و ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ ماڵه‌كه‌ی خۆیان.. كاتێ گه‌یشتنه‌وه‌ ناو ماڵ و رووی خۆی ده‌رخست، دیتی له‌وپه‌ڕی جوانی و لاویدایه‌.. دیتی خانووه‌كه‌ش هه‌ر ئه‌و خانووه‌یه‌ كه‌ ئه‌م هات و قه‌په‌ باینجانه‌كه‌ی لێخوارد.. ئافره‌ت لێی پرسی: نان بێنم ؟ گزتی: به‌ڵێ.. كه‌ سفره‌كه‌ی راخست ژنه‌كه‌ بینی باینجانێكیان قه‌پێكی لێدراوه‌!! ئه‌ویش به‌سه‌ر سامییه‌وه‌ گوتی: خۆ من لێم نه‌خواردووه‌ .. ده‌بێ كێ هاتبێت و ئه‌قه‌په‌ی لێ گرتبێ؟ پیاوه‌كه‌ ده‌ستی به‌گریان كرد و باسه‌كه‌ی بۆ گێڕایه‌وه‌.. ئه‌ویش دڵخۆشی دایه‌وه‌و گوتی: خۆت له‌ باینجانێكی حه‌رام پاراست خوای باڵاده‌ست خانوه‌كه‌و خاوه‌نه‌كه‌یشی به‌ حه‌ڵاڵی پێ به‌خشیت.. " وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّـهُ حَلالا طَيِّبًا ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ الَّذِي أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ " المائدة/ ٨٨. له‌و ڕزق و ڕۆزییه حه‌ڵاڵ و پاکانه بخۆن که خوا پێی به‌خشیوون، له‌و خوایه بترسن که ئێوه هه‌میشه باوه‌ڕی دامه‌زراوتان پێیه‌تی (خۆتان له ڕزق و ڕۆزیی حه‌رام بپارێزن